Honden en hanen zijn meesters over het luchtruim. Iedere morgen, wanneer mijn dochter in het donker wegfietst over het zandpad en ik haar rode achterlichtje steeds kleiner zie worden, rent ondertussen mijn bordercollie Nora dwars over het grasland tot aan de rand van het midden bosje waar hij vervolgens luid gaat staan blaffen. In de stilte die erop volgt klinkt vanuit diverse richtingen antwoord van soortgenoten. Het valt me op dat de buurthonden netjes hun beurt afwachten en ook meen ik dat de volgorde van terugblaffen iedere morgen gelijk is. Wanneer er genoeg geblaft is rent Nora naar de schuur waar ik mijn fiets pak voor ons ochtendrondje. Hoewel we onderweg drie huizen passeren waar honden wonen blaft Nora daar niet. Blijkbaar is alles al gezegd.
Weer thuis, in de achtertuin, open ik het deurtje van het kippenhok. De haan springt van zijn stok en landt op de grijze stoeptegels. Hij haalt adem, strekt zijn hals, opent zijn snavel en kraait. Nadat de kip ook geland is rennen ze samen naar de graantjes die ik rondstrooi. In de verte antwoord een haan en nog voor ik het huis weer binnen ben, klinkt een luid gekraai van voorbij het kanaal. Binnen, naast de centrale verwarming, strekt Nora zich uit. Buiten kleurt de lucht ultramarijn, lichtgoud en aquamarijn, net zo transparant en waterig als de met terpentine aangelengde olieverf op een schilderij van Monet. Het impressionisme bestond ver voordat het was uitgevonden, alleen niemand zag het.
Vernieuwen is een vorm van beter kijken. Veel mensen vinden dat vermoeiend of ze komen eenvoudigweg niet op het idee. Ze denken de wereld al te kennen omdat ze er elke dag doorheen fietsen of lopen. In het gedicht “Marc groet ‘s morgens de dingen” van Paul van Ostaijen kun je ervaren hoe het is om je omgeving opnieuw te bekijken. Mijn vader las mij het gedicht voor toen hij de leeftijd had die ik nu zelf heb. Ik dacht toen dat het een kinderrijmpje was maar nu ik zelf in de veertig ben begrijp ik de ernst van het gedicht. Mijn vader hield veel van de planten maar vooral van mossen en korstmossen. Om ze goed te bekijken had hij altijd een loepje bij zich waar 20 X op stond. Tijdens wandelingen dook hij regelmatig op zijn knieën om dan met zijn hoofd vlakbij de grond, één oog gesloten en de andere wijd opengesperd, een mosje te bestuderen. Zo uitvergroot moet zijn wereld er totaal anders hebben uitgezien dan die van ons. Het gedicht van van Ostaijen verwoordde mogelijk zijn verwondering over een miniatuurwereld die andere mensen, zonder het te weten achteloos vertrappen.
Marc groet ’s morgens de Dingen
Dag ventje met de fiets op de vaas met de bloem
ploem ploem
dag stoel naast de tafel
dag brood op de tafel
dag visserke-vis met de pijp
en
dag visserke-vis met de pet
pet en pijp
van het visserke-vis
goeiendag
Daa-ag vis
dag lieve vis
dag klein visselijn mijn
Joke van Vliet 