Een standbeeld voor Sandra!

‘Zo’n fijne, zonnige dag, en ik moet gaan.’ Dat zei Sophie Scholl vlak voordat ze plat op haar buik over een soort tafel werd geschoven en haar hals werd vastgeklemd tussen twee houten blokken waarna een stalen mes van vier meter hoogte naar beneden gleed en haar keel doorsneed.

Sophie Scholl was 21 jaar en studente biologie en filosofie te München. Ze was lid van de verzetsgroep ‘Weisse Rose’. Studenten en professoren uit deze groep schreven pamfletten waarin ze opriepen tot geweldloos verzet tegen het regime van de nationaal-socialisten. Op een dag betrapte een conciërge Sophie op het moment dat ze een stapel van deze teksten over de rand van de balustrade wierp vanaf de bovenste verdieping van het universiteitsgebouw. Hij waarschuwde de Gestapo.

“De dag van de afrekening is gekomen, de afrekening van de Duitse jeugd met de verfoeilijkste tirannie die ons volk ooit heeft ondergaan. In naam van het gehele Duitse volk vragen we aan de staat van Adolf Hitler onze persoonlijke vrijheid terug, het kostbaarste bezit van de Duitsers, omdat hij ons op de erbarmelijkste manier bedrogen heeft.” Dit stond geschreven in het zesde pamflet. Sophie ging ervan uit dat veel mensen het met de standpunten eens waren maar dat ze alleen niet de moed hadden zich uit te spreken.

Recent las ik een bericht over een studente die een kip uit Drenthe tot onderwerp maakte van een studieproject. De opdracht luidde: ‘Ensceneer een situatie die discussie op gang brengt’. De discussie over Jip, de kip, kon twee uitkomsten hebben: óf ze bleef leven óf ze werd gedood. Zou de meerderheid kiezen voor ‘dood’, dan zou de student Jip zelf slachten.

Toen Sandra van der Werd, een dierenliefhebster, over dit project hoorde, besloot ze de kip te redden. Spelen met Jips leven vond ze ‘pervers’. Ze nam Jip mee in een tas en liet een pak vegetarische kipstuckjes achter en een pamflet. ‘Geen theater ten koste van een kip. Go vegan’, stond erop. Een medewerker van de hogeschool betrapte haar en waarschuwde de politie. Sandra bracht zes uur door in de cel en kreeg een boete van 200 euro voor het ontvreemden van een dier in de categorie pluimvee. Ze kreeg dus weliswaar geen straf voor het schrijven van haar pamflet maar handelde vanuit de visie die het pamflet verwoorde.

Schrijven kan gevaarlijke zijn. Het roept soms reacties op als ’ flikker op’ of ‘kop eraf’. Verwensingen die wel iets weg hebben van het doodsvonnis zoals uitgesproken door nazi-rechter Roland Freisler (Raving Roland).

‘Als het leed van een ander levend wezen jou raakt, geef dan niet toe aan de eerste impuls om weg te lopen van degene die lijdt, maar kom juist dichterbij, zo dichtbij mogelijk, en probeer hem te helpen.’

Deze uitspraak van Tolstoj staat op de website van de The Save Movement beweging (http://thesavemovement.org/), een groep mensen die pamfletten verspreidt in de vorm van videobeelden. Op hun filmpjes zien we de kippen, eenden en varkens die, opgesloten in de laadruimte van vrachtwagens, afwachten tot ze worden toegelaten tot het terrein van het slachthuis waar ze vergast zullen worden. De leden van de groep geven de dieren water, kroelen ze over hun kop, aaien ze en filmen ze.

Het is jammer dat verzetshelden nooit tijdens hun leven de erkenning krijgen die ze verdienen. Ik stel voor dat we voor een keer de geschiedenis verrassen en de tijd te slim af zijn. Laat nu vast een standbeeld maken voor Sandra. Sandra die in 2018 deed wat wij in 2050 waarschijnlijk allemaal zouden doen.