Gisteren aaide ik een varken. Ik kende de zeug niet. Ze was naar me toegekomen vanuit een toom. Twee grote ijzeren stangen zaten tussen ons in. Daar was ik blij om want het was een groot beest en ik wist niet of ze me omver zou lopen of zou aanvallen. Blijkbaar ging ik uit van slechte bedoelingen. De zeug daarentegen trad mij onbevangen tegemoet. Ze had een lange snoet met aan het uiteinde een wroetschijf met daarin twee neusgaten. De lucht ging erdoor in en uit. Dankzij de kou in de stal kreeg ademen een vorm.
Onder de snoet bewoog een mond. Ze kauwde ergens op. Ik stak mijn hand door de tralies en kriebelde haar achter het oor. De huid was er ruw en hard, de haren voelde stekelig. Het varken draaide haar kop opzij. Het knorren werd afgewisseld door een hoog kreunend geluid. Ik probeerde gevarieerd te kriebelen, niet teveel op één plek. Ze sloot haar ogen. Ik dacht erover dat ze mij vertrouwde en daardoor vertrouwde ik haar. Ik vond haar lief.
Mensen vind ik eigenlijk nooit snel lief. Ik zag nooit iemand op straat lopen die ik eens lekker achter het oor zou willen kriebelen. Wel vind ik mensen soms mooi of aandoenlijk maar ze aanraken, vind ik niet fijn. Mijn weerstand zegt misschien iets over de betrouwbaarheid van de soort. Zelfs vrienden kriebel ik nooit achter de oren en ook mijn geliefde zou vreemd opkijken wanneer ik dat zou doen. Lief is een woord dat is voorbehouden aan dieren en baby’s.
Het aaien van het varken duurde lang. Toch kreeg ik het niet koud. Heeft het varken kwaliteiten die we in onszelf terugzien? Dat is de vraag die mensen zichzelf stellen om te beoordelen of een varken misschien begaafd is. Ik vraag mij af wat wij bedoelen met intelligentie. Donald Trump is een intelligente man en toch zou ik geruster zijn wanneer dit varken zijn belangrijke positie zou innemen als president van de Verenigde Staten. Het voelt of dit varken een soort geestvermogen bezit die wij mensen nooit zullen begrijpen. Een intelligentie die samenvalt met vertrouwen.
In de film ‘on body and soul’ hebben de twee hoofdpersonen, Endre en Maria, zonder het van elkaar te weten, dezelfde droom. De droom gaat over een hert en een hinde die samen optrekken in een sneeuwlandschap. Actrice Alexandra Borbély vertelt over haar ervaring als hinde:
‘Ik had vreselijke honger.
Ik snuffelde in de sneeuw maar er was niets.
Mijn metgezel hielp mij zoeken.
Hij vond een dik en sappig blad onder de sneeuw.
Ik mocht het hebben. Ik at het op.’
Misschien zijn onze hersenen teveel verbindingen aangegaan waardoor we zinloos in alle richtingen denken en behoeften ontwikkelen. Misschien is aanwezig zijn in elk moment van je leven een hogere vorm van intelligentie. Een niveau dat we nog niet bereikt hebben.
Joke van Vliet 