Debuten Gerwin van der Werf

Dit zijn de beste literaire debuten van het afgelopen half jaar

Gerwin van der Werf las de literaire debuten van het afgelopen half jaar. Die van Nikki Dekker, Marion Bruinenberg en Joke van Vliet springen eruit.

https://www.trouw.nl/cultuur-media/dit-zijn-de-beste-literaire-debuten-van-het-afgelopen-half-jaar~bd554da1/

Van Vliets stijl maakt haast iedere zin dreigend

Het beste debuut van het jaar tot nu toe is een verhalenbundel. Uitgevers zijn er niet happig op een nieuwe schrijver te laten debuteren met verhalen, want verhalen verkopen niet en het is voor de marketing al moeilijk genoeg een debuut te pluggen. Wat fijn dat Querido dat wel aangedurfd heeft met de verhalen van Joke van Vliet, een oudere debutant die lesgeeft aan de Schrijversvakschool.

De elf verhalen in deze bundel zijn allemaal goed en ze hebben een aantal gemeenschappelijke kenmerken die ik zo wonderlijk en origineel vond dat ik de verhalen meteen wilde her­lezen. Er treden zoekende en ­beschadigde mensen in op, maar het is alsof de schrijver wil zeggen: je hoeft geen medelijden te hebben, je hoeft het ook niet te begrijpen, dit is wat het is.

Dat is verfrissend, zo blijf je op het verhaal zelf gericht. De sfeer is in alle verhalen vreemd en sprookjesachtig, de ene keer teder – zoals over de kapster die zonder een woord een man knipt die zo kaal als een biljartbal is – de andere keer grimmig, zoals in het verhaal van de vrouw die de kamer van haar dode kind vol aarde schept.

Van Vliet hanteert een onmodieuze, registrerende stijl, die haast iedere zin dreigend maakt. Het verhaal over een jongen die getatoeëerd wordt door zijn gewelddadige stiefvader begint als volgt: ‘Jim staart naar de fles met ontsmettingsmiddel in zijn hand. Het is de dag van zijn achttiende verjaardag. Hij staat op het punt de fles tegen de muur te gooien.’ De personages staan steeds op zo’n punt en dat geeft ieder verhaal lading.

Joke van Vliet is een auteur van wie je meteen meer wilt ­lezen, een roman bijvoorbeeld. Voor schrijvers die met een roman debuteerden geldt dat minder, zelfs bij uitstekende debuten zoals die van Marion Bruinenberg en Nikki Dekker vraag je je af of ze het zouden kúnnen, goede verhalen schrijven, of dat het toch schrijvers met één verhaal zijn. Anders gezegd: het zou goed zijn als meer debutanten de kans kregen met een verhalenbundel te debuteren. Verhalen tonen een completere schrijver. Het beste debuut, dat van Joke van Vliet, bewijst dat.